maandag 22 december 2008

The Beatles


Vooruit dan maar. Ik had ze tot later willen bewaren, maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan. The Beatles. Wat moet ik nog over hen schrijven? Alles is al zo'n beetje gezegd en geschreven over "The Fab Four" uit Liverpool. In de eerste helft van de jaren zestig een groep met simpele liefdesliedjes waar hele hordes meisjes gillend voor in de rij stonden. Maar dat is niet waarom ze nu nog steeds door vele popartiesten als hun voorvaderen worden gezien. Dat is met name te danken aan hun tweede periode, de tweede helft van diezelfde jaren zestig. Hoewel ook al uit die eenvoudige nummers uit hun begintijd hun compositorisch vermogen naar voren kwam. Vanaf "Rubber Soul" in 1965 begon zich echter een lichte ommekeer af te tekenen die met de opvolger "Revolver" uit 1966 zelfs nog duidelijker werd, ook in de titel. Volgens velen een revolutionairder album dan de beroemde "Sgt. Pepper's" uit 1967. Op "Revolver" wordt hevig geëxperimenteerd met tapeloops en achterstevoren afgedraaide gitaren. Ook blijkt reeds de invloed van George Harrison die de sitar uit India introduceert in maar liefst twee nummers, te weten "Love You To" en "Tomorrow Never Knows". Dat laatste nummer is wat mij betreft de allereerste progrocksong ooit. De sitar, de 'reversed guitars', de vreemde geluiden, de wat eentonige melodie. Nog geen epische lengte en wisselende tempi, maar verder vernieuwend in alles.
"Rubber Soul", "Revolver", "Sergeant Pepper's Lonely Hearts Club Band", "Magical Mystery Tour", "The Beatles" (ook wel "The White Album" genoemd, een dubbelelpee) en last but not least "Abbey Road", hun magistrale zwanenzang uit 1969. En het album "Let It Be" uit 1970 dan? Dat was oneerbiedig gezegd een samenraapsel van overblijfsels uit opnamesessies, overgoten met een Phil Spectorsausje. Een door velen verguisde producer, maar jongens, wat een overblijfsels! Wanneer je door de geluidsmuur van Spector heenluistert hoor je een band die niet in staat was slechte nummers te schrijven. Op deze plaat staan juweeltjes als het titelnummer "Let It Be", "The Long and Winding Road", "Across The Universe" en "Get Back". Stuk voor stuk Beatlesklassiekers. In 2003 heeft Sir Paul McCartney ervoor gezorgd dat er een sobere versie van dit album uitkwam, onder de voor de hand liggende titel "Let It Be ... Naked". Geen overdadige producertrucjes, maar de Beatles zoals ze volgens mij horen te klinken. Alsof ze in je huiskamer een miniconcertje geven. Eén, twee, drie en spelen maar. De geluidskwaliteit is ook nog eens opgepoetst, zodat het lijkt of deze inmiddels veertig jaar oude opnamen werkelijk in 2003 zijn gemaakt! Petje af.
Met diep respect kijk ik terug op een groep die de popmuziek blijvend heeft veranderd. Electric Light Orchestra, 10cc, Oasis, Coldplay, van de jaren zeventig tot nu zijn bands beïnvloed door The Beatles. Twee van de vier zijn dood en de derde is onzeker, gelet op de "Paul is dead"-theorie, maar hoe het ook zij, hun muziek blijft, net als die van Bach en Mozart. Met dat voordeel dat hun muziek rechtstreeks te beluisteren is en die van B & M slechts via de interpretatie van klassiek geschoolde musici.