Ultravox - "Systems of Romance"

Kent u ze nog? Ultravox, met hun grootste hit "Vienna" van het gelijknamige album uit 1980. Het was al het vierde album van de band en betekende de doorbraak naar het grote publiek. "Vienna" is nog steeds een goed nummer en het album is voor het overige ook goed. Drie platen lang had John Foxx (pseudoniem van Dennis Leigh) de scepter gezwaaid. Omdat het grote succes uitbleef vertrok hij uit de band. Het roer werd over genomen door ene Midge Ure (pseudoniem van James of Jim Ure; als je Jim op z'n Engels uitgesproken omdraait krijg je Midge). En prompt was daar het begeerde succes. Toeval? Of was Midge gewoon een man met meer gevoel voor commercie? Alhoewel, zo commercieel klonk het album "Vienna" ook weer niet. Zelfs de hit is toch wel redelijk alternatief te noemen. Hoe dan ook, beetje zuur voor John Foxx.

Maar, Rijk zou Rijk niet wezen als hij weer eens niet een afwijkende mening had. Ik kende Ultravox als vóór de grote doorbraak. Ik had al twee jaar voor "Vienna" het derde album van de groep in mijn bezit, het laatste dus met John Foxx, met de titel "Systems of Romance" uit 1978. Mijn favoriete radioprogramma in de tweede helft van de jaren zeventig was namelijk "Super Clean Dream Machine" van Ad Visser op Hilversum 3 (later Radio 3, nu 3FM). Ad Visser? Mister Toppop? Jazeker. Dat radioprogramma van hem week in alles af van het gangbare. Dus niet de geijkte pop die we kennen van Toppop, maar muziek die anders was. Progressief, alternatief, veel instrumentaal werk, kortom, anders. Echt iets voor mij dus, want u weet uit mijn eerdere stukken dat ik in de jaren zeventig erg geïnteresseerd ben geraakt in de progrock. Het werd pas 's avonds tussen elf en twaalf uitgezonden, dus meestal luisterde ik terwijl ik in bed lag, in het donker, hetgeen de toch al aparte muziek nog eens een extra mysterieuze dimensie gaf. In dat programma hoorde ik dus ook voor het eerst de klanken van "Systems of Romance". Zoiets had ik nog nooit gehoord. Geen progrock in stricte zin, maar volledig afwijkend van al hetgeen ik kende op muzikaal gebied. De muziek klonk alsof het in een grote zaal was opgenomen, heel ruimtelijk. Met veel gitaar en synthesizerklanken, niet zo overdadig als bij Jean Michel Jarre, maar subtieler. Voornamelijk synthetische drums, afgewisseld met echte. Korte tot middellange, afgeronde popsongs, vaak wat staccato van ritme. Ik geloof dat Visser vier nummers draaide.

Lang verhaal kort, ik naar de platenzaak. Niet alleen de vier songs die ik gehoord had, maar alle nummers waren goed. Volgens Wikipedia (http://en.wikipedia.org/wiki/Systems_of_Romance) doet het werk denken aan de Duitse syntpopgroep Kraftwerk (heeft anno nu nóg navolgers!) vanwege het feit dat Connie Plank, de producer van Kraftwerk, deze plaat heeft geproduceerd. Maar ik hoor het er niet aan af. Of het zou de wat 'Duitse' sfeer moeten zijn die het album ademt. Het zou een Duitse band kunnen zijn, Ultravox, ook qua naam, maar het waren toch echt volbloed Engelse knapen. Met net als David Bowie een androgyn uiterlijk, dat wil zeggen, man noch vrouw. Veel make-up dus. Muzikaal een kruising tussen glamrock en new wave. Ook hier geldt weer: oordeelt u zelf. Muziek bespreken is leuk, maar luisteren is leuker. Ik wil u alleen maar op ideeën brengen.